سدیم هیدروژن کربنات مرک | Sodium Bicarbonate Merck

سدیم هیدروژن کربنات مرک

سدیم هیدروژن کربنات مرک، (Sodium Bicarbonate Merck) که به‌طور عمومی به‌عنوان بیکربنات سدیم نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی با فرمول شیمیایی NaHCO₃ است. این ماده معمولاً به‌صورت پودر سفید رنگ یا کریستال‌های بی‌رنگ در دسترس است و در بسیاری از صنایع و زندگی روزمره کاربرد دارد. به‌طور معمول در محلول‌های آبکی، بیکربنات سدیم به‌عنوان یک ترکیب قلیایی ضعیف عمل می‌کند و در دماهای بالا می‌تواند به‌عنوان یک عامل تنظیم‌کننده pH مورد استفاده قرار گیرد.

سدیم هیدروژن کربنات از واکنش میان اسید کربنیک و هیدروکسید سدیم تولید می‌شود. این ترکیب در بسیاری از فرآیندهای شیمیایی و روزمره به‌عنوان یک ماده تمیزکننده، ضدعفونی‌کننده، اصلاح‌کننده pH و در موارد بهداشتی مانند خمیر دندان استفاده می‌شود.

کاربردها:

1. در آشپزی:
   • استفاده به‌عنوان بکینگ پودر برای تولید گاز دی‌اکسید کربن در فرآیند پخت و پز.
   • برای تست کردن طعم و بافت غذاها.
   • کمک به جذب اسیدهای معده و درمان حالت تهوع.
2. در صنایع شیمیایی:
   • در تولید محلول‌های قلیایی ضعیف برای تنظیم pH.
   • استفاده به‌عنوان کاتالیزور در برخی واکنش‌های شیمیایی.
   • استفاده در فرآیندهای تصفیه آب برای کاهش اسیدیته.
3. در صنایع بهداشتی و آرایشی:
   • به‌عنوان تمیزکننده طبیعی و جایگزین مواد شیمیایی برای تمیز کردن سطوح.
   • در تولید پودرهای دئودورانت و سایر محصولات بهداشتی.
   • به‌عنوان عامل سفیدکننده دندان و در خمیر دندان‌ها.
4. در درمان‌های پزشکی:
   • استفاده به‌عنوان آنتی‌اسید برای درمان سوزش معده و درد معده.
   • در درمان عفونت‌های پوستی و به‌عنوان محلول شستشو دهنده.
5. در صنایع نساجی و رنگرزی:
   • در فرآیندهای رنگرزی و پاکسازی الیاف و پارچه‌ها.
   • برای تنظیم pH در فرآیندهای شیمیایی مرتبط با تولید پارچه.

نحوه تهیه:

سدیم هیدروژن کربنات معمولاً از طریق واکنش بین کربن دی‌اکسید (CO₂) و هیدروکسید سدیم (NaOH) به‌دست می‌آید. این واکنش تولید سدیم کربنات (Na₂CO₃) و سپس افزودن آب به آن، بیکربنات سدیم را به‌دست می‌دهد.

فرمول شیمیایی واکنش:

NaOH+CO2→NaHCO3

در این واکنش، ترکیب سدیم هیدروژن کربنات (NaHCO₃) از واکنش سدیم هیدروکسید و کربن دی‌اکسید تولید می‌شود.

ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی

1. محلول در آب:
   • سدیم هیدروژن کربنات به‌طور جزئی در آب حل می‌شود و محلول قلیایی ضعیفی ایجاد می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که از آن در فرآیندهای تنظیم pH و در بعضی از فرآیندهای شیمیایی استفاده شود.
2. پایداری:
   • این ترکیب در دماهای پایین پایدار است، اما در دماهای بالا (بیش از 50 درجه سانتی‌گراد) به سدیم کربنات (Na₂CO₃) و دی‌اکسید کربن (CO₂) و آب تجزیه می‌شود.
3. آنتی‌اسید:
   • به‌عنوان یک آنتی‌اسید طبیعی، سدیم هیدروژن کربنات می‌تواند به‌عنوان دارویی برای کاهش سوزش معده و درد معده استفاده شود.

مشخصات فنی سدیم هیدروژن کربنات مرک:

• نام فارسی: سدیم هیدروژن کربنات
• نام ماده: Sodium Bicarbonate
• فرمول شیمیایی: NaHCO₃
• وزن مولکولی: 84.01 گرم بر مول
• ظاهر: پودر سفید یا کریستال‌های بی‌رنگ
• حالت فیزیکی: جامد
• چگالی: 2.20 گرم بر سانتی‌متر مکعب
• نقطه جوش: تجزیه می‌شود (در دمای بالا)
• نقطه ذوب: 50 درجه سانتی‌گراد (در صورت داشتن رطوبت)
• درجه اشتعال: غیرقابل اشتعال
• میزان انحلال‌پذیری در آب: محلول در آب (با غلظت کم)