دوران سالمندی بخشی از روند طبیعی زندگی هر انسان است. برخی عوامل مانند گذشت زمان، شرایط محیط زندگی، سبک زندگی فرد و بروز بیماریهای گوناگون در سرعت روند پیری تاثیر می گذارد. قوای جسمی و روحی این افراد با گذشت زمان و افزایش سن کاهش مییابد. بنابراین توجه به بهداشت روانی و جسمانی افراد سالمند بسیار مهم است. افراد سالمند بیش تر از دیگران در معرض بیماری آلزایمر، سندرومها و مشکلات ناشی از آنها قرار دارند. از شایع ترین مشکلات در دوران سالمندی بیماری آلزایمر است.
این بیماری در بین جمعیت سالمند از شیوع روزافزونی برخوردار می باشد. عموما سالمندان مبتلا به آلزایمر دچار تغییرات در خلق و خوی، شخصیت، قضاوت و رفتار میشوند. بنابراین این افراد به مراقبت بیش تری نیاز دارند. لازم است به عنوان یک فرد مسئول در نگهداری از سالمند خود، بیماری آلزایمر را به خوبی بشناسیم. همچنین روشهای مراقبت و نگهداری از این افراد را به خوبی یاد بگیریم. مراقبت و نگهداری صحیح از سالمندان مبتلا به آلزایمر تا حد زیادی در کاهش سرعت پیشروی این بیماری موثر است. این امر کمک می کند تا فرد سالهای پیش روی خود را در کمال آرامش و سلامت روانی و اجتماعی سپری کند.
بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر با از دست دادن حافظه کوتاه مدت، فراموش کردن آدرس ها و اسم ها آغاز می شود تا جایی که فرد حتی راه بازگشت به خانه را فراموش می کند. بیماری آلزایمر به مغز آسیب می رساند. این بیماری باعث از دست رفتن تدریجی و مداوم مغز شده و روی صحبت کردن، فکر کردن و انجام فعالیت های روزانه او اثر می گذارد. بیماری آلزایمر یک اختلال عصبی است که در آن مرگ سلول های مغزی موجب کاهش حافظه و کاهش قدرت شناختی می شود. این بیماری به مرور زمان بد تر شده و میزان تحلیل مغز بیشتر می شود. سرعت این تحلیل در بیماران مختلف متفاوت است.
علت آلزایمر
عوامل خطرساز اجتناب ناپذیر برای پیشرفت بیماری سالخوردگی، سابقه خانوادگی آلزایمر و حمل برخی از ژن ها است. برخی دیگر از عوامل بیماری آلزایمر شامل تاریخچه خانوادگی، افسردگی، کم تحرکی، کمخوابی، مصرف زیاد نمک، اضطراب و دخانیات است. خطر ابتلا به آلزایمر را می توان با انجام ورزش منظم، حفظ سلامت سیستم قلبی عروقی، مدیریت بیماری های قلبی عروقی، دیابت، چاقی، سیگار کشیدن و فشار خون بالا، داشتن رژیم غذایی متنوع و سالم و شرکت در آموزش مادام العمر و آموزش شناختی کاهش داد.
علائم
کاهش توانایی در به خاطرسپاری و به یاد آوردن اطلاعات جدید: شامل سوالات یا مکالمات تکراری، گم کردن وسایل شخصی، فراموش کردن حوادث یا قرار ملاقات ها و گم شدن در یک مسیر آشنا هستند.
اختلالات در استدلال، وظایف پیچیده و انجام قضاوت: شامل ناتوانی در مدیریت امور مالی، توانایی تصمیم گیری ضعیف، ناتوانی در انجام فعالیت های پیچیده یا متوالی، ناتوانی در برنامه ریزی و درک نادرست از خطرات ایمنی هستند.
اختلالات تجسمی: شامل ناتوانی در تشخیص چهره یا اشیای مشترک یا یافتن اشیاء در نمای مستقیم و ناتوانی در استفاده از ابزارهای ساده، مثلا برای پوشیدن لباس است.
اختلال در صحبت کردن، خواندن و نوشتن: برای مثال دشواری در یافتن کلمات در حال صحبت کردن، تردید در صحبت کردن، املای خطا دار
تغییرات در شخصیت و رفتار: برای مثال تغییرات رفتاری خارج از شخصیت مانند آشفتگی، بی تفاوتی، اجتماع گریزی یا عدم علاقه، انگیزه یا ابتکار
درمان
در حال حاضر داروهای تجویزی برای درمان این بیماری در واقع اثری بر درمان آن ندارند و تنها روند پیشرفت بیماری را کند می کنند.این داروها شامل داروهای مهارکننده کولین استراز، داروهای ممانتین و داروهای ضد افسردگی هستند.
پیشگیری
مصرف برخی از مکمل ها به پیشگیری از این بیماری کمک می کنند. این مکمل ها مانند امگا 3 و ویتامین E هستند. ولی تاثیر این مواد مغذی در کنترل بیماری آلزایمر به اثبات نرسیده است. فاکتورهای مهم برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری پیروزی از سبک زندگی سالم، رژیم غذایی مناسب و ورزش می باشد. همچنین حضور در فعالیت های اجتماعی بر جلوگیری از بروز این بیماری اثرگذار است. ورزش های ذهنی مانند حفظ کردن شعر، چیستان، معما و پازل نقش بسیار مهمی در جلوگیری از ابتلا به این بیماری دارند.
نگهداری از سالمندان مبتلا به آلزایمر
بیماری آلزایمر نوعی اختلال مغزی برگشتناپذیر و پیشرونده است که هیچ درمانی برای آن تا کنون یافت نشده است. حافظه و مهارتهای تفکر فرد به آرامی توسط این بیماری از بین رفته و در نهایت توانایی انجام ساده ترین کارها را از فرد می گیرد. دوران سالمندی با مشکلاتی مانند اختلالات حرکتی، بیماریهای قلبی و عروقی همراه است و بروز بیماری آلزایمر در این دوران موجب وخیم تر شدن شرایط زندگی سالمند می شود. بنابراین برای کمک به بهبود کیفیت زندگی این افراد و ایجاد آرامش در آنها احتیاج به آموزشهایی در زمینه مراقبت از این بیماران است.
برخی از نکات مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر شامل شناخت درست بیماری آلزایمر، ایمن کردن محیط خانه، داشتن برنامه روزانه و ثابت، نگهداشتن فعال بیمار، کمک به بیمار برای داشتن عزت نفس و استقلال، مرتب، خلوت و منظم نگه داشتن فضای خانه، صبور بودن در هنگام نگهداری از سالمند، مراقبت از خود و بهرمند شدن از تکنولوژی است.
افزایش سن اغلب مشکلاتی را برای افراد به همراه داشته و زندگی آنها را تحت تاثیر قرار میدهد. یکی از اختلالات افزایش سن ابتلا به بیماری آلزایمر است که به مرور فرد را از انجام کارهای ساده روزانه بازمی دارد. سالمندان برای ابتلا به بیماریهای گوناگون مانند دیابت سالمندی، مشکلات قلبی و عروقی، بیماری پارکینسون جزء قشر آسیب پذیر جامعه هستند و ابتلا به بیماری آلزایمر میتواند به شدت زندگی این افراد را تحت تاثیر قرار دهد.