یبوست یکی از بیماری های دستگاه گوارش است .افرارد مبتلا به این بیماری به طور معمول در دفع مدفوع دارای مشکل هستند ، معمولا این بیماری به دلیل جذب بیش از حد آب موجود در مواد غذایی از طریق روده می باشد .
حرکت مواد غذایی در طول دستگاه گوارش هر چقدر کند تر باشد روده زمان بیشتری برای جذب آب مواد غذایی پیدا می کند در نتیجه باعث خشک شدن مدفوع شده و دفع آن سخت می شود .
دلایل ایجاد یبوست :
این بیماری همان طور که گفته شد زمانی اتفاق می افتد که روده ی بزرگ درصد زیادی از آب موجود در مواد غذایی را جذب کند .
همچنین با انقباض آهسته ی عضلات روده در نتیجه حرکت آرام مدفوع در طول روده ، مدفوع آب زیادی از دست داده و باعث ایجاد یبوست می شود . در ادامه به شایع ترین دلایل ایجاد این بیماری خواهیم پرداخت .
دلایل ایجاد یبوست
1- کمبود فیبر در رژیم غذایی :
وجود مقادیر کم فیبر در رژیم غذایی باعث ایجاد یبوست خواهد شد . غذا هایی که فیبر کمتری دارند ممکن است چربی بالاتری داشته باشند و افرادی که چنین رژیم غذایی دارند باید به میزان مصرف میوه ها ، سبزیجات و غلات کامل خود توجه ویزه داشته باشند .
مواد نام برده شده سرشار از فیبر هستند . به طور معمول دو نوع فیبر محلول و فیبر نامحلول وجود دارد . فیبر محلول در آب حل می شود ، با جذب آب حالت ژلاتینی به خود گرفته و به هنگام عبور از دستگاه گوارش تبدیل می شود .
فیبر نامحلول بدون اینکه تغییر در فرم و شکلش ایجاد شود از دستگاه گوارش عبور می کند . به طور کلی استفاده از فیبر اجابت مزاج را راحت تر می کند و از بروز یبوست جلوگیری می کند .
تحقیقات انجام شده نشان می دهد فیبر در پیشگیری از ابتلا به این بیماری نقش اساسی دارد اما برای درمان آن مفید نیست .
2- فعالیت فیزیکی :
فعالیت فیزیکی با بالا نگه داشتن سطح متابولیسم بدن باعث می شود سرعت فعالیت اندام ها بالا برود . به طور معمول افراد کهن سال و همچنین افرادی که طولانی مدت در بستر هستند در معرض خطر ابتلا به یبوست می باشند .
کم تحرکی و ایجاد یبوست
3- مصرف برخی از دارو ها :
استفاده از برخی دارو ها ممکن است یبوست را تشدید کند . شایع ترین دارو ها به شرح زیر می باشند :
-دارو های تسکین دهنده ی درد مانند کدئین ، اکسی کدون ، هیدرومورفین
-دارو های ضد تشنج چون فنی توئین (دیلانتین ) ، کاربامازپین
-مسدود کننده کانال کلسیم چون دیلتیازم و فدیپین
-آنتی اسید های حاوی آلومینیوم مانند Amphojel
-دارو های ادرار آور مانند کلروتیازید
4- شیر :
برخی افراد با مصرف محصولات لبنی و شیر دچار یبوست می شوند .
5- سندروم روده ی تحریک پذیر (IBS) :
معمولا افرادی که مبتلا به سندروم روده ی تحریک پذیر هستند بیشتر از سایر افراد دچار یبوست می شوند .
6- یبوست در زنان باردار :
در هنگام بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و همچنین تحت فشار قرار گرفتن روده به دلیل افزایش حجم رحم و در نتیجه عبور کند تر غذا در طول دستگاه گوارش امکان ابتلا به یبوست افزایش می یابد .
7- پیری :
یکی دیگر از دلایل ابتلا به یبوست کهولت سن است . با افزایش سن میزان متابولیسم و عملکرد بدن کاهش یافته و باعث کند تر عمل کردن فعالیت روده ها و عضلات سیستم گوارشی می شود .
8- تغییر در روال زندگی همچون مسافرت :
مسافرت باعث تغییر در زمان صرف وعده های غذایی ، خوابیدن و بیدار شدن ، اجابت مزاج می شود و با تاثیر بر روی سیستم گوارشی فرد را به یبوست مبتلا خواهد کرد .
9- استفاده بیش از حد از ملین ها برای درمان یبوست :
گرچه قرص های ملین کننده به اجابت مزاج کمک می کنند اما مصرف مکرر و خودسرانه ی آن ها با ایجاد تنبلی روده اجابت مزاج طبیعی را دچار اختلال کرده و در طولانی یبوست ایجاد می کند .
10- ننوشیدن آب کافی و ایجاد یبوست :
نوشیدن مایعات به درمان یبوست کمکی نمی کند ولی اگر به طور منظم آب و مایعات طبیعی استفاده کنید کمتر ممکن است به این بیماری مبتلا شوید .
مصرف نوشابه ها و الکل باعث از دست دادن آب بدن می شوند و به تشدید یبوست کمک می کنند .
11- مشکلات مرتبط با روده یا رکتوم :
تومور ها با محدود و مسدود کردن مسیر دفع باعث ایجاد یبوست می شوند . همچنین برخی از مشکلات گوارشی مانند بافت های زخمی ، دیورتیکولوز ، باریک شدگی غیر طبیعی روده یا رکتوم نیز باعث ایجاد این بیماری می شوند .
هیرشیپرونگ ، نوعی نقص مادرزادی است . در این بیماری به دلیل عدم وجود برخی از سلول های عصبی در روده بزرگ ، روده تدریجا مسدود شده و شکم شروع به بزرگ شدن می کند .ا فراد مبتلا به این بیماری بیشتر مستعد یبوست خواهند بود .
مشکلات مرتبط با روده
12- شرایط جمسانی و برخی از بیماری ها و ایجاد یبوست :
بیماری های که باعث کم کردن سرعت حرکت مدفوع در طول روده بزرگ و راست روده یا مقعد می شوند نیز سبب ابتلا به یبوست خواهند شد مانند :
-اختلالات عصبی : مولتیپل اسکلروزیس ، پارکینسون ، سکته ، آسیب های نخاعی
-غدد و شرایط متابولیک : دیابت ، هیپر کلسمی ، کنترل ضعیف قند خون ، کم کاری تیروئید
-بیماری های سیستماتیک : لوپوس ، اسکلرودرمی ، آمیلوئیدوز
-سرطان : دارو هایی که جهت پیشگیری از درد تجویز می شوند ، همچنین انجام شیمی درمانی و تومور هایی که مسیر مدفوع را مسدود می کنند باعث ایجاد یبوست می شوند .
درمان های موجود برای یبوست :
در اکثر موارد بیماری یبوست خود به خود درمان شده و خطری برای سلامتی نخواهد داشت .
اما افرادی که به طور مداوم دچار یبوست هستند باید به دنبال تغییر در سبک زندگی باشند ، انجام تمرینات ورزشی بیشتر ، مصرف فیبر و نوشیدن آب کافی از جمله این تغییرات هستند .
در موارد حاد بیماری ، فرد باید به پزشک مراجعه کرده و بر اساس تشخیص ، دارو های مناسب تجویز گردد .
افرادی که مکررا مبتلا به یبوست هستند باید تعداد دفعات اجابت مزاج ، نوع ، شکل و رنگ مدفوع را ثبت کنند تا پزشک بر اساس آنها تصمیم بگیرد .
مشاهده ی پرشر بیوفیدبک رکتال خانگی در بی تو بی کالا