۱۰ درصد ذخایر خون های نادر جهان سهم ایران است این سخن از مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران است .
در دنیا 8000 فرد دارای گروه خونی نادر هستند که 1400نفر از اهداکنندگان خون در ایران جز موارد گروه خونی نادر هستند که اکثرا بدون هیچ چشم داشتی به صورت خود جوش و رایگان خون اهدا می کنند.
که از مجموع 4050 واحد اهدای خون نادر ذخیره شده در جهان 350 واحد خون متعلق به ایران است یعنی 10 درصد از ذخایر کل دنیا برای ایران است.
خون چیست؟
نوعی بافت پیوندی است که از انواع سلول ها و پلاسما که در داخل رگ ها جریان دارند بدن برای ادامه ی حیات به غذا و اکسیژن و خون که همان کار انتقال مواد مغذی بدن را دارد نیازمند است خون در رگ ها جریان دارد و در این جا وظیفه ی قلب است که خون را پمپاژ کند در رگ ها و از رگ ها در کل بدن جریان پیدا کند.
7 تا 8 درصد که تقریبا 5 تا 6 لیتر می شود سهم بدن از خون است رنگ قرمز خون به دلیل وجود سرشار گلبول قرمز است وظیفه ی گلبول قرمز انتقال اکسیژن در هموگلوبین به تمام نقاط بدن است پس اکسیژن بدن از طریق خون تامین می شود.
پلاسما چیست؟
قسمت مایع خون را پلاسما می نامند که بیشتر از آب تشکیل شده است پلاسما نیاز غذایی سلول ها ی بدن را تامین می کند و مواد زائد مانند کربن دی اکسید و اسید لاکتیک را از بافت ها دفع می کند.
همچنین گلبول سفید موجود درخون در مقابل با میکروب ها و عوامل خارجی از بدن محافظت می کند و نقش ایمنی را ایفا می کند.
هورمون های موجود در خون در قالب پیام رسانی پیام آسیب بافتی را به نقاط مختلف بدن مانند مغز می رساند.
خون پی اچ و دمای بدن را تنظیم می کند.
انواع گروه خونی:
گروه خونی به 4 دسته O و A و B و AB و به دو دسته مثبت و منفی تقسیم می شوند. که به طور طبیعی همه ی انسان ها دارای یکی از گروه خونی ذکر شده هستند هر گروه خونی یک آنتی ژن همان گروه خونی را در گلبول قرمز دارند و برعلیه سایر گروه های خونی آنتی بادی می سازد.
وراثت گروه خونی :
گروه خونی از والدین به فرزندان به ارث می رسد که 42 درصد گروه خونی مردم مربوط به گروه A و 9 درصد به گروه حونی AB و 42 درصد گروه خونی O را دارند
که در ایران 10 درصد مردم گروه خونی منفی دارند و AB منفی نایاب ترین گروه خونی در کشور است. که از خون های اهدایی که 1 میلیون و 95 هزار واحد خونی است تنها 1درصد متعلق به AB منفی بوده است گروه خونی A مثبت 27 درصد Aمنفی 3 درصد B مثبت 22 درصد B منفی 2.5 درصد AB مثیت 7 درصد O مثبت 33.5 درصد O منفی 4 درصد از مجموع خون های اهدایی کشور بوده است.
نیاز به گروه خونی AB منفی به علت نایاب بودن بیشتر از همه ی گروه های خونی است.
علت تفاوت گروه های خونی چیست؟
تفاوت در گروه خونی مختلف به دلیل وجود یا عدم وجود پروتئین های ویژه ای بنام آنتی ژن یا پادگن است.
آنتی ژن چیست؟
آنتی ژن ماده ای است که بدن را تحریک می کند که پادتن بسازد. پادتن ها ماده ای هستند که وقتی یک آنتی ژن در بدن ساخته می شوند تحریک می شوند و به آن واکنش نشان می دهند.
مهم ترین آنتی ژن ها گروه خونی آنتی ژن A و B می باشد.
RH چیست؟
علاوه بر گروه خونی A و B و O سیستم دیگری که RH نامیده می شود وجود دارد که شخصی که آر هاش را روی گلبول قرمز داشته باشد RH مثبت و نداشته باشد RH منفی است که 90 درصد ایرانیان RH مثبت و بقیه RH منفی دارند.
سازگاری های انواع گروه خونی ها:
گروه خونی O:
به همه ی گروه ها اهدا می کند ولی از گروه خونی O فقط می تواند دریافت کند. گروه خونی دهنده ی عمومی محسوب می شود. و در مواقع ضروری گروه خونی O را به دیگر گروه ها تزریق می کنند.
گروه خونی A:
به گروه های A و AB خون اهدا می کند ولی از A و O خون دریافت می کند.
گروه خونی B:
گروه های A و AB خون اهدا کند ولی از A و O خون دریافت می کند.
گروه خونی AB:
تنها به AB خون اهدا می کند ولی از تمام گروه های خونی دریافت می کند. گیرنده ی عمومی است و در مواقع ضرورری از همه خون دریافت می کند. زیرا پلاسمایش هیچ آنتی بادی بر علیه دیگر گروه خونی ها ندارد.
بیماری خونی :
شایع ترین بیماری خونی کم خونی است که سابقه ی خانوادگی و ارثی و زنان بار دار و سالمندان با آن مواجه هستند.
بیماری تالاسمی :
از جمله بیماری ژنیتیکی است این افراد دارای هموگلوبین معیوب هستند تالاسمی هم نوعی کم خونی است که تغیراتی در فیزیک و جسم افراد به وجود می آورد. تالاسمی انواع مختلفی دارد که شامل تالاسمی مینور یا خفیف و تالاسمی ماژور یا شدید می شود.
بیماری همولیتیک نوزادان:
زمانی به وجود می آید مادر آر هاش منفی دارد و جنین آر هاش مثبت دارد که گاهی منجر به مرگ جنین می شود و در مواردی نوزاد با یرقان به دنیا می آید.
اختلال در انعقاد خون، بیماری های گلبول قرمز
سرطان خون:
شامل سرطان خون لوکمی یالوسمی و سرطان خون لنفومی و سرطان خون میلوما
کم خونی چیست؟
نام دیگر کم خونی آنمی است که نوعی اختلال خونی است که در این حالت مقدار کمی از گلبول قرمز و هموگلوبین در خون موجود است که کمبود ویتامین B12 و خونریزی های داخلی و خارجی ، کمبود آهن ، بارداری و قاعدگی از دلایل کم خونی است . انواع کم خونی کم خونی آپلاستیک و کم خونی مگالوپلاستیک و کم خونی همولیتیک است.
علائم کم خونی :
خستگی زیاد و مداوم، رنگ پریدگی ، و بی حالی، سردرد و زردی پوست، ضربان نا منظم یا تند قلب،کوتاهی نفس، درد در قفسه سینه ، مشکلات شناختی، بی حسی و کرختی یا سردی انتهای اندام ها
درمان کم خونی؟
مکمل آهن و مکمل ویتامین B به ویژه ویتامین B12