نارسايی كليه ، از بيماري هايي است كه عوارض غير قابل جبراني به همراه دارد . آزمايش تشخيص نارسايی كليه از راه هاي تشخيص اين بيماري مي باشد .
اگر علائم نارسايی كليه در شرح حال بيمار وجود داشته باشد ، پزشك سلامت كليه ها و عدم ابتلا به نارسايی كليه را از طريق آزمايش هاي متفاوت مورد بررسي قرار مي دهد . اين ازمايش ها عبارتند از :
نارسايی كليه و تشخیص آن از طريق نمونه خون :
مرسوم ترین آزمایش نارسايی كليه آزمایش خون است . نمونه ی خون امکان دارد افزایش سریع سطوح کراتین و اوره را نشان دهند . این دو ماده برای تعیین درجه ی سلامت کلیه بسیار مهم هستند .
نارسايی كليه و اندازه گیری میزان اوره در خون (BUN)
اوره ماده ی نیتروژن دار است که از سوخت و ساز پروتئین ها در بدن ایجاد شده و باید از طریق سیستم گردش خون حذف و توسط کلیه ها دفع شود .
باقی ماندن اوره در خون دچار مسمومیت ، از دست دادن هوشیاری ، رفتن به کما در نهایت مرگ می شود که باید از بدن دفع گردد .
مقدار طبیعی نیتروژن موجود در اوره بین 6 تا 20 میلی گرم در هر دسی لیتر خون می باشد . برخی از رژیم های غنی از پروتئین و یا تمرینات سنگین ورزشی باعث افزایش خفیف اوره خون ، در حدود بیشتر از 20 میلی گرم می شود .
اگر میزان اوره از حد طبیعی در خون بالاتر باشد نشان دهنده ی ایجاد اختلال در روند عملکرد کلیه در پاکسازی بدن یا نارسايی كليه است که باید کلیه ها با سایر آزمایشات مورد بررسی قرار گیرند .
نارسايی كليه و اندازه گیری میزان کراتینین در سرم (Cr)
از سوخت و ساز گوشت و پروتئین های حیوانی ماده ی نیتروژن دار دیگری به نام کراتینین در بدن حاصل می شود ، میزان طبیعی موجود از این ماده در سرم خون بین 0/7 تا 1/2 میلی گرم در هر دسی لیتر متغییر است .
افزایش کراتینین در خون هشداری جدی برای کاهش عملکرد کلیه ها می باشد زیرا بر خلاف اوره که افزایش و کاهش ناگهانی می تواند داشته باشد ، افزایش کراتینین تدریجی ودر طول سال ها رخ می دهد و این افزایش به طور معمول برگشت ناپذیر است .
آزمایشات اوره و کراتینین
میزان تصفیه گلومرولی ، egfr در آزمایش خون چیست ؟
egfr میزان تخمین زده شده ی تصفیه گلومرولی gfr می باشد که این میزان بر اساس کراتینین موجود در سرم خون و یا سایر مقادیر اندازه گیری شده و سن و جنسیت متغییر است .
آزمایش GFR برای متخصصین اورولوژی به جهت بررسی و ارزیابی عملکرد کلیه ها بسیار اهمیت دارد . این ازمایش نشان دهنده ی میزان مایعی است که در واحد زمان توسط کلیه ها تصفیه می شود .
سیستم های نفرون کلیوی در هر دقیقه حدودا 90 تا 120 میلی لیتر مایع از پلاسمای خون را تصفیه می کنند که اندازه گیزی این مقدار همان آزمایش GFR می باشد .
اگر مقدار GFR بین 45 تا 60 باشد نشان می دهد میزان کارایی کلیه ها کاهش پیدا کرده است و تنها پنجاه درصد عملکرد طبیعی خود را حفظ کرده .
اگر میزان GFR به کمتر از پنجاه درصد کاهش یابد نشان دهنده ی از دست رفتن خفیف تا متوسط عملکرد کلیه ها می باشد . اگر بین 30 تا 44 باشد ، نشانگر از دست دادن متوسط تا شدید کارایی کلیه ها و اگر بین 15 تا 29 باشد عملکرد کیه ها شدیدا کاهش یافته و بیمار نیازمند دیالیز می باشد .
اگر GFR کمتر از 15 باشد از نظر پزشکی فرد دچار نارسايی كليه بوده و نیازمند پیوند کلیه می باشد .
مشکلات کلیوی و عواقب آن
اندازه گیری ادرار خروجی
در این تست نمونه ادرار مورد مطالعه قرار می گیرد که آیا علائم نارسايی كليه در ادرار یافت می شود یا خیر ، در این آزمایش با اندازه گیری میزان حجم ادرار خروجی در طول 24 ساعت سلامتی کلیه ها بررسی می شود .
عملکرد کلیه ها را بر اساس زمان می سنجند بنابراین به جهت استاندار کردن تست ها و پرهیز از اشتباه به طور معمول از بیماران در خواست می شود نمونه ادرار خود را در طول یک شبانه روز جمع آوری و به آزمایشگاه تحویل دهند .
حجم کل ادرار در طول 24 ساعت ، میزان غلظت ادرار و مواد مختلفی مانند سدیم ، پتاسیم ، کلسیم ، فسفات و اوره را نشان می دهد ، اما از اهداف مهم این آزمایش سنجش GFR است که معیار مهمی برای ارزیابی عملکرد کلیه ها است .
تست ادرار
تصویر برداری
تست های تصویر برداری مانند سی تی اسکن و سونوگرافی وضعیت کلیه ها را به خوبی نشان می دهد و تشخیص درست پزشک کمک می کند .
نمونه برداری از کلیه
بعضی مواقع به تشخیص پزشک قسمتی از بافت کلیه را برداشته و تحت بررسی قرار می دهند . که در این روش با وارد کردن یک سوزن از طریق پوست به داخل کلیه یک نمونه از آن را جدا می کنند .
پیشگیری از نارسايی كليه :
نیمی از بیماران مبتلا به کم کاری کلیه ها ، مبتلا به بیمار ی های قلبی عروقی یا دیابت هستند بنابراین بیمار ی های فشار خون و دیابت از عوامل اصلی کاهش عملکرد کلیه ها شناخته می شود .به دلیل اینکه کاهش عملکرد کلیه ها آهسته و خاموش اتفاق می افتد ، شایسته است همه ی افراد موارد زیر را رعایت کنند .
چک آپ سالیانه
کلیه افراد در مراجعات سالانه به پزشک برای چکاب ، آزمایشات آنالیز ادرار ، میزان اوره خون و کراتینین سرم را به جهت بررسی میزان کارکرد کلیه ها درخواست نمایند .
نوشیدن آب
مصرف میزان کافی آب و مقادیر زیادی از سبزیجات و میوه در رژیم غذایی روزانه به شدت توصیه می شود . گرچه نوشیدن آب بسیار پر اهمیت است اما بخش مهمی از آب که جذب خون می شود از غذا تامین می شود ،بیش از 90 درصد وزن سبزیجاتی مانند خیار ، کاهو ، کرفس و کلم آب است بنابراین از مصرف سبزیجات در رژیم غذایی خود غافل نشوید .
کاهش مصرف نمک
مصرف نمک با افزایش کار کلیه ها جهت دفع نمک اضافی و از سوی دیگر با افزایش فشار خون به کلیه ها آسیب می رساند .
کنترل وزن و تناسب اندام
وزن خود را کنترل کنید و مقدار پروتئین و مصرف گوشت قرمز را در رژیم روزانه ی خود ، به ویژه در سنین میانسالی کاهش دهید .
مشاهده ی ماشین همودیالیز در فروشگاه بی تو بی کالا