مراقبت و نگهداری از تجهیزات آزمایشگاهی بر طول عمر و افزایش کارایی آن‌ها موثر است. سمپلرهای آزمایشگاهی نیز از جمله لوازم آزمایشگاهی هستند که باید از آن ها نگهداری های لازم انجام شود. مراقبت و نگهداری صحیح از سمپلرموجب بالا رفتن دقت و صحت نتایج آزمایش‌ها می شود. همچنین در کاهش هزینه‌های بالای ناشی از تعمیر یا تعویض آن ها موثر است. مراقبت و نگهداری از میکروپیپت مانند دیگر تجهیزات حجم‌برداری، بایدها و نبایدهای خاص خود را دارد.
سمپلر یا میکروپیپت یکی از مهمترین و پرکاردبرد ترین ابزارآزمایشگاهی است. با استفاده از سمپلرمایعات را در مقیاس های مختلف جابجا می کنند. میکروپیپت انواع گوناگونی در آزمایشگاه دارد. میکروپیپت می تواند ثابت یا متغیر باشد. هر کدام از این سمپلرها می‌توانند مقادیر مشخصی از مایعات را جابجا کنند و برای اهداف متفاوتی به کار می‌روند. با توجه به حجمی که سمپلرها جابجا می‌کنند، دارای بخشی به نام تیپ (Tip) یا سرسمپلر هستند.
آشنایی با سمپلر
سمپلر از پرکاربرد ترین ابزارهای موجود در بخش های مختلف آزمایشگاه ها بوده که برای برداشت و انتقال حجم معینی از مایعات استفاده می شود. اساس کار سمپلرها مکانیکی بوده و با نیروی دست عمل مکش و تخلیه صورت می گیرد. این کار نیازمند مهارت و تجربه است زیرا باید به آرامی و مهارت صورت گیرد تا عملکرد دستگاه دچار مشکل نشود. ممکن است اختلاف بین حجم کشیده شده و حجم تعیین شده زیاد باشد.
برای خرید تجهیزات پزشکی از بی تو بی کالا به این صفحه مراجعه کنید.
سمپلر الکترونیک بر اساس نیروی الکترونیکی عمل کرده و نیروی انسانی نقش چندانی در آن ندارد. بر اساس تنظیمات دستگاه و به صورت یکنواخت مکش و تخلیه در این میکروپیپت ها انجام می شود. از لحاظ فنی کارکرد سمپلرها در دو دسته قرار می گیرد. درنوع اول به صورت جابجایی هوا است، طوری که فضای بین پیستون و مایع مورد نظرهوا وجود دارد و سمپلر با جابجایی هوا کار می کند. در نوع دوم پیستون مستقیما با مایع در ارتباط است و برای کار با محلول های غلیظ با ویسکوزیته بالا ساخته می شوند.
انواع سمپلر
انواع میکروپیپت ها بر حسب مقادیری از مایعات که می‌توانند منتقل کنند، متنوع است. در حالت کلی سمپلرها در دو نوع ثابت و متغیر ساخته می‌شوند. برای جابجایی حجم مشخصی از محلول‌ها از سمپلرهای ثابت استفاده می شود. در میکروپیپت های متغییر بخشی طراحی شده است که می‌توان از طریق آن میزان و حجم محلول قابل برداشت توسط سمپلر را تغییر داد. به طور معمول از سمپلرها می توان در محدوده ۰٫۲ تا ۱۰۰۰ میکرولیتر برای مقاصد مختلف استفاده کرد.
میکروپیپت ها می توانند براساس تعداد کانال‌هایی که برای برداشت محلول‌ها دارند، متفاوت باشند. برخی از سمپلرها یا میکروپیپت‌ها دارای یک کانال بوده و برای مواردی مانند تکنیک‌های مولکولی (PCR و Real Time PCR) استفاده می شوند. سمپلرهای چند کانال یا مولتی چنل دو نوع مختلف ۸ و ۱۲ کانال دارند. آن ها برای تکنیک‌هایی که لازم است به طور همزمان تعداد زیادی محلول را جابجا کرد، مثل الایزا مورد استفاده قرار می گیرند.
پاکسازی پس از حجم برداری
حجم برداری از نمونه‌ها در آزمایشگاه با استفاده از میکروپیپت موجب کثیف‌شدن بدنه‌ی سمپلر می شود. برخی مواقع در درون ظرف نمونه، مقدار کمی نمونه موجود است و کاربر برای حجم برداری، باید نوک سمپلر را به میزان بیشتری وارد ظرف کند. در این صورت بدنه ی میکروپیپت در تماس با دیواره ی داخلی ظرف قرار گرفته و توسط قطرات نمونه ی موجود روی دیواره، کثیف می شود.
در صورت نظافت نکردن بدنه‌ی سمپلر و باقی‌ماندن مواد روی آن، به مرور زمان طول عمر مفید دستگاه کم شده و دقت آزمایشات تحت تاثیر قرار می‌گیرند. بنابراین یکی از اصول مراقبت و نگهداری از سمپلر نظافت آن پس از هربار حجم‌برداری است. لازم است به دفترچه راهنمای سمپلر برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش‌های صحیح نظافت مراجعه کنید.
آلودگی زدایی
ممکن است نمونه‌های موجود در آزمایشگاه عفونی، سمی، خورنده و یا مضر باشند. این موضوع از عواملی است که می‌تواند نتایج آزمایش‌ها را با مشکل مواجه کند و دوام میکروپیپت را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. زمانی که نمونه بیشتر از ظرفیت نوک سمپلر به درون آن مکش شود، ممکن است قطعات داخلی سمپلر در تماس با نمونه قرار گرفته و آلوده شوند. اگر نوک سمپلر حاوی نمونه بوده و سمپلر به‌حالت افقی روی میز کار قرار گیرد، قطعات داخلی توسط نمونه آلوده می شوند.
آلودگی‌های ناشی از تشکیل آئروسل موجب کاهش عمر مفید میکروپیپت ها شده و نتایج آزمایش را دچار مشکل می کنند. برطرف کردن آلودگی قطعات داخلی سمپلر یکی از مهم ترین اصول مراقبت و نگهداری از آن است. برای آلودگی زدایی سمپلر باید قطعات پایینی دستگاه جدا شده با استفاده از روش‌های مناسب آلودگی‌زدایی شوند. معمولا این عمل در آزمایشگاه ها توسط افراد با تجربه و متخصص انجام می شود. خرید از بی تو بی کالا .
سرویس و تعمیر
مراقبت و نگهداری از سمپلر تنها به نظافت و آلودگی‌زدایی آن محدود نمی‌شود. سمپلرباید طی فواصل معینی سرویس شود. سرویس و تعمیر میکروپیپت شامل اقداماتی مانند کالیبراسیون مجدد، روغن‌کاری سیستم حرکتی سمپلر و یا جایگزینی و تعمیر قطعات معیوبی مانند هوابندها است. این امر باید توسط افراد مجرب و کاردان و در مراکز تایید شده انجام شود. یکی از اقدامات مهم در مراقبت و نگهداری از سمپلر بررسی روزانه آن است.
باید به صورت روزانه اجزای بیرونی سمپلر مانند بدنه و اورینگ‌های موجود روی شفت مورد بررسی قرار گیرند. درصورت وجود هرگونه ترک، شکستگی یا آسیب‌دیدگی روی میکروپیپت باید برای سرویس و تعمیر آن اقدام شود. استفاده از میکروپیپت آسیب دیده به میزان قابل توجهی در افزایش هزینه‌های آزمایشگاه موثر است. برای مراقبت و نگهداری از سمپلر، آن را به صورت عمودی روی پایه سمپلر قرار دهید. با این عمل کارایی و دقت میکروپیپت با مشکل مواجه نمی شود.