شیر مادر یا شیر خشک :
شیر مادر ،بهترین تغذیه برای اکثر نوزادان به حساب می آید . که به عنوان یک مایع بیولوژیک به رشد و نمو مغز ، ایمنی ، رشد جسمی ،کارکرد روده پس از تولد کمک می کند .
گرچه شیر دهی شدیدا توصیه می شود ، با این حال همیشه ممکن نیست و یا گاهی نامناسب یا ناکافی می باشد .
شیر خشک ، جایگزین مناسب با ترکیبات غذایی مشابه شیر مادر است که بر پایه شیر سویا یا شیر گاو به روش صنعتی جهت استفاده ی نوزاد تهیه میشود .
مشاهدات نشان داده که شیر مادر دارای تعداد زیادی عوامل و مواد فعال زیستی است که این مواد باعث رشد و نمو مغزی و تنظیم کارکرد دستگاه گوارشی و سیستم ایمنی می شود .
همچنین مطالعات اخیر نشان داده که شیر مادر احتمال بیماری های متابولیکی را در آینده به ویژه چاقی و دیابت نوع 2 را کاهش میدهد .
سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند که در طول 6 ماه اول پس از تولد نوزادان بایستی از شیر مادر تغذیه کنند .
شیر خشک جایگزین موثر برای تغذیه نوزاد به شمار می آید ، عمدتا شیر سویا و شیر گاو به عنوان مبنای شیر خشک مورد استفاده قرار می گیرد و سپس ترکیبات مکمل مشابه با شیر انسان برای حفي سلامتی به آن افزوده می شود .
این ترکیبات آهن ،نوکلوتئد ها و ترکیبات استروئیدی ، اسید های چرب (اسید آراکیدونیک (AA) و اسید داکوزاگزائنیک (DHA)) ، پروبیوتیک ها و ترکیبات تولید شده با مهندسی ژنتیک هستند .
شیر مادر یا شیر خشک
شیر مادر :
شیر مادر حاوی پروتئین ،ویتامین ها ،چربی ، کربوهیدرات ها ، آنزیم های گوارشی ، مواد معدنی و هورمون ها می باشد ، علاوه بر این عناصر مغذی غنی از سلول های ایمنی از جمله سلول های بنیادی ، مولکول های فعال زیستی می باشد .
بعضی از مولکول های فعال زیستی مشقات پروتئینی و لیپیدی را دارا می باشند در حالی که مولکول هایی نظیر الیگو ساکارید ها مشتقات پروتئینی و غیر قابل هضم هستند .
ترکیبات شیر مادر
ترکیب شیر مادر:
شیر مادر ماتریس کمپلکس با ترکیبات کلی 87 درصد آب ، 3.8 درصد چربی ، 1درصد پروتئین و 7 درصد لاکتوز می باشد .
چربی و لاکتوز 90 درصد انرژی کل شیر را تامین می کند . با این حال ترکیبات شیر مادر پویا بوده و به مرور بر اساس نیاز های کودک تغییر می کند ، به طور مثال در طول دوره ی شیر دهی ، شیری که ابتدا ظاهر می شود (آغوز) رقیق تر و روشن تر با با مقدار زیاد لاکتوز می باشد که جهت رفع تشنگی نوزاد است .
پس از آغوز ، شیر کرمی رنگ با چربی بیشتر جهت رفع نیاز نوزاد تولید می شود .
با توجه به سن نوزاد ، در رژیم غذایی و سلامت مادر ، همچنین عوامل و شرایط محیطی تغییراتی ایجاد می شود .
اوایل دوره ی شیر دهی ، میزان پروتئین شیر از1.4-1.6 گرم تا 0.8-1.0 گرم در 100 میلی لیتر بعد از 3 تا 4 ماه شیر دهی و تا0.7-0.8 گرم در 100 میلی لیتر بعد از 6 ماه متغییر است .
میزان چربی ارتباط مستقیمی با افزایش وزن در طول دوره ی بارداری همچنین بسته به رژیم غذایی مادر متغییر است .
گرچه غلظت میانگین پروتئین ،سدیم ، پتاسیم و کلرید در شیر اولیه نیاز کودک را برآورده می کند اما مصرف مکمل های تغذیه ای ویژه برای نوزادان نارس ضروری است .
بر خلاف میزان پروتئین و چربی ، میزان لاکتوز در شیر 12 روز پس از تولد نسبتا ثابت می شود چرا که در حفظ یک فشار اسمزی ثابت در شیر مادر دارای اهمیت است .
چربی ها در شیر مادر:
اساسی ترین ترکیب شیر مادر چربی ها هستند که علاوه بر تامین انرژی ، در توسعه ی سیستم عصبی مرکزی نیز نقش دارند .
مقدار چربی شیر مادر از3.5 تا 4.5 درصد در طول دوره ی شیر دهی متغییر است .
نیمی از اسید های چرب موجود در شیر ، اسید های چرب اشباع شده بوده .
اسید های چرب اشباع شده با پوند چند گانه با زنجیر بلند در سه ماهه سوم بارداری از طریق جفت از مادر به جنین و پس از تولد از طریق شیر مادر به نوزادان انتقال داده می شود .
مقدار چربی و درصد همه اسید ههای چرب اشباع با چند پیوند در طول هفته ی ششم و ماه ششم شیر دهی افزایش می یابد .
در تولد نوزادان نارس ، در طول سه ماهه آخر انتقال اسید های چرب از جفت به جنین دچار اختلال می شود .
شیر خشک :
شیر خشک ، جایگزین مناسب برای شیر مادر است که بر طبق ترکیبات غذایی آن تهیه می شود .
شیر خشک در سه حالت پودر ، مایع و شیر خشک آماده وجود دارد .
شیر خشک پودری : ارزان ترین نوع شیر خشک است که باید قبل مصرف با آب ترکیب شود .
شیر خشک مایغ : مایعی غلیظ است که قبل از مصرف باید با مقدار مساوی آب ترکیب شود .
شیر خشک آماده :گرانترین نوع شیر خشک است که نیاز به ترکیب شدن با آب ندارد .
انواع شیر خشک
دسته بندی محصولات شیر خشک :
شیر خشک ها از نظر کالری ، مواد مغزی ، مزه ، قابلیت هضم و هزینه به سه دسته ی اصلی زیر تقسیم می شوند :
- شیر خشک مبتنی بر شیر گاو
- شیر خشک مبتی بر شیر سویا
- شیر خشک مخصوص
محصولات مادر و کودک در فروشگاه بی تو بی کالا