اعتیاد بلای خانمان سوز :

در تعریف اعتیاد باید گفت که ، هر نوع وابستگی به یک محرک که با وجود اثرات نامطلوب ، برای ذهن ما لذت بخش وخوشایند است و هر بار تجربه آن ، تمایل درونی ما را به تکرار آن تجربه بیشتر می کند، اعتیاد نام دارد . اعتیاد به مواد مخدر ، یک بیماری روان شناختی ، مزمن وعصبی  است که در آن، شخص به علت مصرف مواد شیمیایی، کنترلی براعمال خود ندارد .

اعتیاد ، پاسخ فیزیولوژیک بدن به مصرف دائم انواع مواد مخدر می باشد که در اثر این مصرف دائم ، یک وابستگی ای در فرد به وجود می آید ، به طوری که هربار مصرف آن ماده ، باعث تسکین و حس لذت و آرامش موقت و هم چنین حس نشاط در وی می گردد ، ولی بعد از اتمام این حس خوشایند واین اثرات ، فرد ، برای یافتن مجدد ماده تلاش می کند .

سازمان بهداشت جهانی ،  به جای اصطلاح اعتیاد به مواد مخدر ، استفاده از عبارت وابستگی دارویی را توصیه نموده است.

علائم وابستگی به مواد مخدر:

فرد معتاد ، شاید نپذیرد که معتاد شده اما وابستگی به مواد مخدر، این واقعیت را به او نشان می دهد. فردی که معتاد شده است ، دارای علائم جسمی وروان شناختی است که این علائم به شرح زیر می باشد :

علائم جسمی :

کاهش فشار خون ، کوچک شدن مردمک ‌های چشم ، تهوع ، نامفهوم شدن تکلم، عکس‌العمل‌های کند ، یبوست ، خارش پوست ، احساس تنگی نفس ، کاهش حافظه ، زرد شدن رنگ پوست ، گودی زیر چشم.

علائم روان شناختی :

• از دست دادن کنترل روی میزان مصرف.
• ادامه مصرف با وجود عواقب خطرناک.
• بروز نشانه ‌های خماری در صورت عدم مصرف.
• تلاش ناموفق برای کاهش استفاده.
• عدم انجام تعهدات و وظایف در محل کار ، مدرسه یا خانه.
• کاهش فعالیت های اجتماعی، شغلی و تفریحی به دلیل مصرف مواد.
• اختلالات شخصیتی و بیماری های روانی مثل افسردگی مزمن و اضطراب در بین افراد معتاد مشاهده می شود.

انواع اعتیاد به مواد مخدر:

اعتیاد جسمی:پاسخ فیزیولوژیک بدن نسبت به ورود مواد جدید به بدن می‌باشد که معمولاً بامقاومت بدنی بروز می‌کند. یعنی به دلیل کاهش تعداد گیرنده‌های عصبی موجود در سیستم عصبی مرکزی ، نیاز فرد مصرف‌کننده ، هر روز بیشتر می‌شود. ترک این نوع اعتیاد ، همراه با درد، بی خوابی ،خماری یا پرخوابی همراه است. معمولازمان ترک اعتیاد جسمی ، بسیار کوتاه‌تر از اعتیاد روانی است.

اعتیاد روانی : این نوع اعتیاد ، ناشی از لذت و سرخوشی حاصل از مصرف مواد مخدر ، می‌باشد. که به دلیل برهم ریختن نظم ترشح انتقال دهنده ها یا پیام رسان های عصبی ، فرد دچار آسیب‌های روحی می‌شود. برای مثال ماده مخدر مت آمفتامین یا شیشه ، باعث افزایش ترشح دوپامین در مغز و ایجاد حالت تحریکی، سرخوشی و… می‌شود و پس از قطع مصرف ماده مخدر ، سطح دوپامین فرد کاهش می یابد و فرد ، خواب آلود، افسرده، بی تمرکز و… می‌شود. زمان بازگشت این انتقال دهنده های عصبی به حالت طبیعی ، بسیار طولانی‌تر است و حتی  بازگشت ندارد. در نتیجه اعتیاد روانی بسیار وخیم تر می‌باشد.

((تمامی مواد مخدر دارای اعتیادروانی هستند ولی برخی از آن ها ، اعتیاد جسمی را  ندارند))

شدت اعتیاد :

افرادی که مواد مصرف می کنند ، به سه دسته تقسیم می شوند که از میان آن ها فقط معتادان مزمن ، به بیماری اعتیاد بلای خانمان سوز دچار می شوند.

مصرف کننده تفننی :

افرادی که مواد را به صورت تفننی مصرف می کنند ، هرچند وقت یک بار برای تفریح و در مناسبت‌های خاص ، مواد مخدر مصرف می‌کند که احساس سرخوشی می‌کند و بیش از حد مصرف نمی‌کند و به عبارتی واکنش عادی نسبت به مواد دارد.

مصرف کننده شدید :

مصرف کننده شدید ، برای فرار از استرس ، احساسات درد ناک ، مشکلات و فشار های زندگی  مواد را مصرف می کند و میزان مصرف خود را به تدریج افزایش می دهد. این فرد ، وقتی مواد در دسترس نیست ، احساس بی قراری می‌کند و این وضعیت ، شرایط تحصیلی وشغلی وی را به هم می ریزد. هم چنین فرد ، به گوشه گیری و انزوا تمایل پیدا می کند.

مصرف کننده مزمن :

معتادان مزمن از مصرف مواد مخدر به شدت احساس لذت  می‌کنند و مغز به مصرف مواد عادت کرده و سیستم ارتباط مغز ، حالت غیر طبیعی پیدا می کند و برای اینکه به‌ طور عادی به فعالیت خود ادامه دهد، به مواد مخدر وابسته می‌شود. این فرد ، دارای رفتارهای عصبی وخشن می باشد و با وجود عواقب ناگوار، قادر به ترک کردن مواد مخدر نیست و مغز ، مدام به مواد مخدر ، نیاز پیدا می کند و برای اینکه احساس لذت قبلی را به دست آید ، باید همواره مقدار بیشتری مواد مخدر مصرف کند. معتادان مزمن ، هم چنین دارای مشکلاتی در برقراری روابط اجتماعی با اطرافیان خود هستند .

آسیب های اعتیاد به مواد مخدر :

اعتیاد ، بلایی است که ابتدا خوشبختی را ازفرد وسپس خانواده وجامعه می گیرد. مصرف طولاني مدت مواد ، سبب اختلال در بهداشت و سلامت جسمي -رواني فرد  و هم چنین بسياري از بيماري‌هاي مزمن وخطرناك می شود. عوارض ناشی از اعتیاد شامل موارد زیر می باشد :

• آسیب های فردی
• آسیب های خانوادگی
• آسیب های شغلی
• آسیب های اجتماعی
• آسیب های اقتصادی

آسیب های فردی :

فرد معتاد دچار اختلالات کبدی وکلیوی ،آسيب‌هاي عضلاني ، بیماری های مزمن تنفسی ، اختلالات قلبی – عروقی ، عفونت‌هاي خطرناك (ايدز، هپاتين، كزاز) ، سكته‌هاي قلبي و مغزي ، ناتواني جنسي و عقيمي ، افسردگي ، اختلالات رواني شديد و پايدار و اختلالات خواب می شود.

آسیب های خانوادگی :

درخانواده فرد معتاد ، خشونت ، نابساماني و آشفتگي وجود دارد و اعتیاد سبب غفلت فرد معتاد از فرزندان خود می شود. در این گونه خانواده ها ، بی کفایتی سرپرست خانواده ، طلاق و افت سطح اقتصادی و اجتماعی ، به وضوح دیده می شود.

آسیب های شغلی :

اتفاقاتی که می تواند در شغل یک فرد معتاد رخ دهد ، شامل :

افت اعتبار فردي و موقعيت شغلي ، سوانح و حوادث حین کار، غیبت از کار ، کاهش کارآیی و در نهایت اخراج و بیکاری است.

آسیب های اجتماعی :

فرد معتاد، پايبند به اصول اخلاقي و مذهبي نیست و یا پایبندی ضعیفی دارد .این فرد ، می تواند جرایمی هم چون سرقت ، فحشا ، خشونت ، تجاوز وقتل را انجام دهد.

از دیگر آسیب های اجتماعی اعتیاد می توان به افزایش مشاغل کاذب و بی کاری و هم چنین فقر وبی خانمانی اشاره کرد.

آسیب های اقتصادی :

خسارات ناشي از كاهش نيروي مولد و افزايش نيروي مصرف كنندة جامعه.

هزینه و زمان مورد نیازبراي مبارزه با جرايم ناشي از مواد مخدر.

صرف وقت دادسراها و نيروهاي قضايي.

هزينة نگهداري مجرمين مواد مخدر و معتادان.

هزينة مراكز بازپروري و درمانگا‌ه‌هاي ترك اعتياد.

اعتیاد ، آتشی است که وقتی به دامن زندگی بیفتد ، تر و خشک آن را با هم میسوزاند. رحم ندارد و فقط می داند که  به آتش کشیدن و مرگ چیست. حیف است که با دستان خود این آتش را بر زندگی هایمان بیندازیم و بدانیم که  ترک اعتیاد ، ترک بدبختی ها است. ترک زندگی با ذلت و پوچی و سلامی دوباره به زندگی با عزت و افتخار.