برای افزایش امنیت در آزمایشگاه نکات ایمنی بسیاری وجود دارد. درصورت رعایت کردن این نکات، احتمال بروز خطرات کم شده و از سلامت آزمایش کننده حفاظت می‌شود. در آزمایشگاه ایمن و استاندارد که پرسنل تمام نکات ایمنی را رعایت می کنند، حوادث و جراحات به ندرت اتفاق می‌افتد. معمولا حوادث زمانی به وقوع می‌پیوندند که نکات ایمنی رعایت نشوند و بی توجهی از طرف پرسنل صورت بگیرد. آشنایی با خطرات موجود در آزمایشگاه و همچنین دانستن نکات ایمنی مرتبط با آن، از اهمیت بسیاری برخوردار است.
پوشیدن لباس ایمنی
نوع لباس پوشیدن برای رعایت نکات ایمنی در آزمایشگاه اهمیت بسیاری دارد. در محیط کار آزمایشگاه حتما باید روپوش آزمایشگاهی به تن کرد. این کار موجب جلوگیری از تماس مستقیم پوست دست‌ها و بدن با مواد شیمیایی می شود. روپوش آزمایشگاهی جزء یکی از وسایل حفاظت شخصی محسوب می‌شود. از پوشیدن دمپایی، صندل، کفش‌های جلو باز و کفش‌های پاشنه بلند در آزمایشگاه پرهیزکنید. زیرا در صورت ریختن مواد شیمیایی روی پا، پوست پا صدمه می بیند.
از لنزهای چشمی در محیط آزمایشگاه استفاده نکنید. در صورت داشتن عینک ایمنی باز هم چشم در برابر بخار مواد شیمیایی در امان نیست. رطوبت چشم توسط بخار بعضی از مواد شیمیایی جذب شده و باعث خشک شدن چشم می شود. در این صورت اگر لنز به چشم داشته باشید، برای برداشتن لنزها مجبور به عمل جراحی خواهید بود. در محیط آزمایشگاه به تن کردن شلوارک و دامن‌های بالاتر از زانو مجاز نیست. زیرا در صورت ریختن مواد شیمیایی روی پوست برهنه، فرد آسیب دیده و پوست او دچار سوختگی می‌شود.
از پوشیدن لباس‌های آویزان و گشاد در آزمایشگاه خودداری کنید. زیرا ممکن است در حالی که مشغول به کار با چراغ بونزن یا تجهیزات مشابه هستید، آتش بگیرد و موجب آسیب دیدگیتان شود. درصورت بلند بودن موی، آن ها را پشت سرتان جمع کنید. زیرا ممکن است در اثر تماس ناخواسته با شعله‌ی آتش، آتش بگیرد یا به مواد شیمیایی آغشته شود. در حد امکان از در دست داشتن ساعت، جواهرات و انگشتر در محیط آزمایشگاه پرهیز کنید. زیرا ممکن است با جذب بخارهای شیمیایی، بروز خارش و التهاب پوستی کند.
استفاده از وسایل حفاظتی
وسایل حفاظت فردی از شخص در برابر خطرات احتمالی موجود در آزمایشگاه محافظت می‌کند. این تجهیزات شامل روپوش آزمایشگاهی، دستکش و عینک‌های محافظ می باشند. از مهمترین نکات ایمنی در آزمایشگاه این است که هنگام کار در این محیط ها باید از لباس کار مناسب و وسایل حفاظت فردی استفاده کرد. متناسب با نوع فعالیت هایی که در آزمایشگاه انجام می‌شود، ممکن است لباس کار و وسایل حفاظت فردی با هم متفاوت باشند.
وسایل حفاظتی
روپوش آزمایشگاهی: پوشیدن روپوش آزمایشگاهی هنگام کار در آزمایشگاه بدن و بازوها را از مواد شیمیایی و آلودگی‌ها محافظت می کند. همچنین به تن کردن روپوش آزمایشگاهی موجب تمیز ماندن لباس فرد از آلودگی ها می شود. توجه داشته باشید حتما باید به هنگام کار دکمه‌های روپوش آزمایشگاهی را ببندید.
دستکش ایمنی: دستکش ایمنی جزء وسایل حفاظت فردی است. به دست کردن دستکش هنگام کار با مواد شیمیایی یا نمونه‌های آلوده، باعث می‌شود تا از دست‌ها محافظت شود. در واقع دستکش‌ها از پوست دست در برابر تماس‌های تصادفی با مواد خطرناک محافظت می کنند. دستکش‌ها دارای انواع مختلفی اند که باید با توجه به نیاز از آن‌ها استفاده شود. انتخاب صحیح دستکش بر اساس نوع کار، یکی دیگر از نکات ایمنی در آزمایشگاه محسوب می شود. تماس مواد شیمیایی با پوست تنها از طریق ریختن آن مواد روی پوست نیست. بلکه بخار و ذرات ناشی از مواد پودری هم می تواند روی پوست بنشیند. بنابراین حتی هنگام وزن کردن مواد شیمیایی پودری باید دستکش به دست کنید. باید توجه داشت که دستکش ها یکبار مصرف هستند و نباید دوباره از آن‌ها استفاده کرد.
عینک ایمنی: اگر کارتان طوری ست که احتمال آسیب به چشم ها یا صورتتان وجود دارد، استفاده از وسایل ایمنی مناسب از اهمیت بیشتری برخوردار است.عینک محافظ به هنگام کار از چشمانتان در برابر مواد خطرناک مراقبت می کند.
ماسک ایمنی: برخی از مواد شیمیایی فرار هستند و بخار آن ها به انسان آسیب می زند. همچنین بعضی از روش‌ها و فعالیت‌های آزمایشگاهی تولید کننده بخار محرک سمی و مواد آلوده کننده هستند. بنابراین حفاظت از دستگاه تنفسی توسط ماسک های مخصوص دراین شرایط لازم و ضروری است.
قرار دادن وسایل آزمایشگاهی در جای مناسب
از دیگر نکات مهم ایمنی در آزمایشگاه آن است که پیپت‌ها، لوله‌های آزمایش و دیگر وسایل آزمایشگاهی را در جای مخصوص به خود قرار دهید. از گذاشتن این وسایل روی سطح میز آزمایش خود داری کنید. اگر این وسایل روی سطح میز باشند، احتمال غلتیدن و افتادن آن‌ها روی زمین وجود دارد. در نتیجه موجب شکسته شدن و پخش آلودگی در محیط می شوند. میز آزمایشگاهی یکی از پرکاربرد ترین تجهیزات برای آزمایشگاه های پزشکی و شیمیایی است. میز توزین ( ضد ارتعاش)، میز وسط ، میز شستشو، میز تحریر و میز توزین برای استفاده لوازم آزمایشگاهی می باشند. باید توجه داشت که کار با آن ها نیازمند دقت بالا و کمترین میزان لرزش است.
میز وسط و میز شستشو در برابر مواد شیمیایی و حلال ها مقاوم می باشند. تمیز کردن آن ها بسیار راحت و جنس رویه آن ها معمولا از سرامیک ضد اسید است. یکی از تجهیزات ضروری برای محیط های آزمایشگاهی کابینت می باشد. قرار دادن وسایل آزمایشگاهی در کابینت ها علاوه بر منظم کردن موجب ایمنی در آزمایشگاه می شود. کابینت ها مکان مناسبی برای نگهداری وسایل آزمایشگاهی و همچنین لوازم شخصی و لباس پرسنلی می باشند. آزمایشگاه نامنظم، پتانسیل بالایی برای حوادث ناگوار مختلف، هدر دادن فضای آزمایشگاهی و مواد شیمیایی دارد.
